Op onze bouwplaatsen kan je worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Dit zijn stoffen die gevaar op kunnen leveren voor je veiligheid en gezondheid. Jaarlijks worden enkele duizenden werknemers in Nederland (ernstig) ziek door blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
Gevaarlijke stoffen kunnen in verpakte producten zitten, maar ook ontstaan tijdens het werk wat we doen. Deze laatste groep stoffen zijn stoffen zonder eigenaar. Hieronder enkele voorbeelden van verpakte producten en stoffen zonder eigenaar.
| verpakte producten | stoffen zonder eigenaar |
|---|---|
| verf en coating | kwartsstof |
| kit- en voegmiddelen | houtstof |
| lijmen | dieselmotorenemissie |
| (PUR) schuim | asbest |
| smeermiddelen | chroom VI |
Wanneer je wordt blootgesteld aan gevaarlijke stoffen, dan kunnen de stoffen op drie manieren door je lichaam worden opgenomen:
- via de longen - je ademt damp of stof in
- via de mond - je slikt (een beetje) product in
- via de huid - stoffen dringen door de huid of via je slijmvlies je lichaam binnen
Als je maar even wordt blootgesteld aan gevaarlijke stoffen, leidt meestal tot klachten als hoesten, jeuk of irritatie. Je weet dat er iets aan de hand is. Neem dan een time-out en bespreek de klachten met de leidinggevende of veiligheidsadviseur.
In sommige gevallen ervaar je nauwelijks klachten, of je negeert ze. Het kan dan zijn dat je voor langere tijd wordt blootgesteld. De uiteindelijke schade is dan vaak groter en soms zelfs onomkeerbaar. Daarom moet je het risico van gevaarlijke stoffen nooit onderschatten.
Gelukkig kun je veel doen om blootstelling aan gevaarlijke stoffen te voorkomen. Hiervoor kun je het beste de STOP-strategie gebruiken:
| het vervangen van producten met gevaarlijke stoffen door producten zonder of met minder gevaarlijke stoffen. |
| het afsluiten van ruimten met gevaarlijke stoffen of het toepassen van afzuiging. het toepassen van een water afsluiting om stofvorming te voorkomen. |
| werkafspraken om blootstelling te verminderen (bv taakroulatie), het toepassen van metingen en alarmering, het geven van instructies en training, het registreren en beoordelen van producten en het opstellen van werkplekinstructiekaarten (WIK) |
| het ter beschikking stellen van beschermende kleding, handschoenen, veiligheidsbril en adembescherming. |
Het is voor jou als medewerker belangrijk dat je weet dat je met gevaarlijke stoffen werkt. Je kunt een product met gevaarlijke stoffen vaak al herkennen aan het etiket op de verpakking. Op het etiket staat dan de volgende informatie:
- een of meer gevaarsymbolen
- een signaalwoord (GEVAAR of WAARSCHUWING)
- H- en P-zinnen: informatie over de gevaren (H) en de voorzorgsmaatregelen (P).
Werkgevers moeten deze producten registreren. Dura Vermeer gebruikt hiervoor het TOXIC-systeem. Toxic is te vinden via de SAVE-app onder het kopje 'gevaarlijke stoffen'.
Je kunt via Toxic het VIB openen, maar ook een zogenaamde werkplekinstructiekaart (WIK). De WIK is een verkorte versie van het veiligheidsinformatieblad. De WIK bevat de belangrijkste informatie voor de gebruiker.
Als je vragen hebt over producten, het veiligheidsinformatieblad of de WIK, kun je altijd je leidinggevende of een veiligheidsadviseur raadplegen.
Voor stoffen zonder eigenaar zijn natuurlijk geen etiketten beschikbaar. In veel gevallen -maar lang niet altijd- kun je vertrouwen op je zintuigen.
| je herkent risicovol werk als slijpen, zagen, schuren en verven of je ziet een stofwolk, rook, stoflagen of vreemde vloeistoffen |
| je ruikt iets dat je normaal gesproken niet ruikt (vreemde geuren) |
| je krijgt jeuk, geïrriteerde ogen of longen, brandwondjes of blaren |
| je krijgt een vreemde smaak in je mond |
Ga met elkaar in gesprek over het volgende:
- Maak jij wel eens gebruik van gevaarlijke stoffen?
- Weet je dan op welke manier je je moet beschermen?
- Heb je wel eens een WIK of VIB bekeken via Toxic (of op een andere manier)?
Raadpleeg eens de Sharepoint - Top 6 risico's - gevaarlijke stoffen
kijk ook eens op gevaarlijke stoffen (de website van Volandis)
Via de QR code hieronder kun je een video over gevaarlijke stoffen vinden:
Andere toolboxen over gevaarlijke stoffen
In de volgende toolboxen kun je meer informatie vinden over het onderwerp gevaarlijke stoffen